Dla kogo certyfikacja bezpieczeństwa żywności?
Wysoka jakość żywności jest z punktu widzenia klienta pewnego rodzaju pewnikiem – sięgając po produkt z półki w supermarkecie każdy chce wierzyć, że producenci i dystrybutorzy żywności zrobili wszystko, by ta była bezpieczna do spożycia. Standardy oceniania pracy zakładów produkujących żywność są niemalże jednakowe niezależnie od regionu, w którym są produkowane i sprzedawane, szczególnie w przypadku firm wykazujących zgodność z wymogami przekraczającymi standardowe oczekiwania prawne wobec producentów żywności. Jednym ze sposobów uzyskania potwierdzenia własnej jakości i bezpieczeństwa produktów spożywczych jest certyfikacja bezpieczeństwa żywności oparta o wymagania normy FSSC 22000. Food Safety System Certification (FSSC 22000) został utworzony przez Globalną Inicjatywę ds. Bezpieczeństwa Żywności (GFSI – Global Food Safety Initiative) i uznawany jest dziś na równi z międzynarodowymi standardami BRC Food/ BRC IoP czy IFS Food /IFS PacSecure. Na czym polega system certyfikacji bezpieczeństwa żywności, jakie założenia wprowadza na rynek standard FSSC 22000 i komu dedykowana jest certyfikacja FSSC 22000?
Norma FSSC 22000 – założenia i wymagania standardu
FSSC 22000 jest uznanym na arenie międzynarodowej, niezależny system certyfikacji bezpieczeństwa żywności opierający swoje wymogi o normę ISO 22000. Stworzony na bazie wymagań wspomnianej normy oraz specyfikacji ISO/TS 22002-1:2009 i wytycznych FSSC został stworzony dla producentów żywności pochodzenia zwierzęcego (Kat. CI); żywności pochodzenia roślinnego (Kat. CII); produktów trwałych w temp. otoczenia (Kat. CIII, CIV); składników funkcjonalnych, gazów technicznych (Kat. K); materiałów i opakowań do kontaktu z żywnością (Kat. I). W związku z tym jest dziś jednym z ważniejszych standardów w branży spożywczej obejmującym swoim zasięgiem nie tylko etap produkcji żywności, ale wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjno-dystrybucyjnego branży spożywczej.
Ze względu na rozległą i różnorodną listę producentów, których może dotyczyć standard FSSC 22000, określenie precyzyjnych ogólnych wymagań standardu jest właściwie niemożliwe – każdy rodzaj produkcji będzie musiał spełnić nieco inne warunki w celu otrzymania certyfikacji bezpieczeństwa żywności. Warunkami, które nie zmieniają się na przestrzeni różnych wariantów produkcji żywności i obejmują zarówno produkcyjne jak i dystrybucyjne etapy łańcucha to przede wszystkim konieczność zapewnienia pełnej przejrzystości i identyfikowalności procesów, skutecznego zarządzania ryzykiem oraz dokumentowania wszystkich procesów zachodzących w obrębie działalności firmy. Zgodnie z założeniami FSSC 22000 sieci handlowe, poszczególni przedstawiciele łańcucha dostaw oraz jednostki kontrolujące powinny mieć szansę całościowego prześledzenia procesu powstawania żywności i samodzielnej weryfikacji jego zgodności z obowiązującymi standardami jakości i bezpieczeństwa. Zarządzanie ryzykiem to z kolei klucz do eliminacji sytuacji zagrożenia, w których pomimo stosowanej kontroli na rynek trafiają nienadające się do spożycia produkty spożywcze – w przypadku firm, które uzyskały certyfikat FSSC 22000 sytuacje takie nie powinny mieć miejsca, a same firmy powinny mieć przygotowaną strategię szybkiego ich rozwiązywania w razie niespodziewanej awarii.
Komu dedykowana jest certyfikacja FSSC 22000?
Uzyskanie certyfikatu FSSC 22000 oznacza konieczność spełnienia przez producentów wymagań normy ISO 22000, a także właściwych norm dotyczących programów wstępnych oraz wymagań dodatkowych określonych precyzyjnie przez FSSC. Wymagania te odnoszą się do zarządzania usługami, etykietowania produktów, obrony żywności (Food defence), zafałszowania/oszustwa żywności (Food fraud), używania logo FSSC, zarządzania alergenami (tylko kat. C, I i K), monitoringu środowiskowego (tylko kat. C, I i K) – skuteczności sprzątania, składu produktów (tylko DD II – karma dla zwierząt domowych – psów i kotów), oraz zarządzania zasobami naturalnymi (tylko kat. A – hodowla zwierząt). Sama certyfikacja systemów bezpieczeństwa żywności może dotyczyć więc nie tylko typowych producentów żywności pakowanej trafiającej na sklepowe półki – FSSC 22000 jasno określa kategorie, które mogą zostać objęte procesem certyfikacji. W praktyce certyfikacja możliwa jest więc w zakresie hodowli zwierząt (Kat. A), przetwórstwa żywności (Kat. C), produkcji pasz (Kat. D), kateringu (Kat. E), dystrybucji (Kat. F), usług transportowych i przechowalniczych (Kat. G), produkcji opakowań i materiałów do kontaktu z żywnością (Kat. I), oraz produkcji środków (bio)chemicznych (Kat. K).
Jak uzyskać certyfikat FSSC 22000?
Schemat certyfikacji dla normy FSSC 22000 jest identyczny do tych stosowanych w przypadku każdej normy międzynarodowej wprowadzonej przez ISO lub inną organizację normalizacyjną. Pierwszym etapem będzie więc znalezienie akredytowanej jednostki certyfikującej, której audytorzy zostali przeszkoleni i przygotowani do prowadzenia audytów certyfikacyjnych zgodnie z wymogami FSSC. Sam certyfikat zyskuje ważność dopiero w momencie wystawienia go przez uprawnioną do tego jednostkę akredytowaną (w Polsce będą to więc między innymi DNG VL czy TUV) i jest wydawany na okres 3 lat, podczas których jednostka certyfikująca przeprowadza regularne audyty kontrolne sprawdzające ciągłość zgodności z wymogami normy. Co ważne, zgodnie z wymogami FSSC jeden z audytów kontrolnych powinien być audytem niezapowiedzianym. Producent ma prawo decydować tu o tym, który z audytów będzie audytem niezapowiedzianym, ale w przeciwieństwie do innych standardów w obrębie branży żywieniowej nie ma on możliwości całkowitej rezygnacji z audytów niezapowiedzianych. Zasada ta pozwala upewnić się, że firmy dotrzymują obranych przez siebie celów i założeń oraz wypełniają standardy normy FSSC 22000 bez względu na to, czy są świadomi nadchodzącej kontroli czy też nie. Podejście to jest ze strony FSSC całkiem rozsądne, jako że trudno w pełni rzetelnie przyznać certyfikat firmie, która przez 90% czasu jego posiadania pozostaje bez oficjalnej kontroli ze strony niezależnej jednostki zewnętrznej.
Dlaczego warto zdecydować się na certyfikat FSSC 22000?
Korzyści z wdrożenia systemu FSSC 22000 są liczne, bo choć samo posiadanie certyfikatu nie jest dla producentów obowiązkowe, jego posiadanie może znacząco ułatwić spełnianie wymogów prawnych w stosunku do bezpieczeństwa produkcji i dystrybucji żywności. Wśród ważniejszych zalet systemu certyfikacji bezpieczeństwa żywności należy wymienić przede wszystkim usystematyzowanie działań dotyczących produkcji bezpiecznej żywności lub opakowań, wydajne zarządzanie ryzykiem i uzyskanie kontroli zagrożeń dla żywności występujących na dowolnym etapie produkcji i dystrybucji. Wdrożenie FSSC 22000 w struktury firmy pozwala na optymalizację procesów oraz zapewnienie pełnej identyfikacji i identyfikowalności produktów, które są mile widziane nie tylko przez rynek i potencjalnych kontrahentów, ale też samych klientów, którzy sięgając po produkt widzą oznaczenie certyfikacji i automatycznie utożsamiają je z pełnym bezpieczeństwem i wysoką jakością żywności.
Certyfikacja bezpieczeństwa żywności to proces, któremu poddać może się dziś właściwie każdy producent i dystrybutor operujący w obrębie branży spożywczej. Bezpieczeństwo i jakość żywności dostarczanej na rynek konsumencki powinny leżeć w intencjach każdego, kto decyduje się działać w tak wrażliwej i znaczącej branży, dlatego też FSSC upewniło się o uwzględnieniu w swoich wymogach wszystkich, którzy mogą chcieć formalnie potwierdzić swoje zaangażowanie w wysoką jakość żywności.
Źródła:
http://www.fssc22000.com
http://www.mygfsi.com
https://www.iso.org
http://www.foodsystem.pl/pl/doradztwo/fssc-22000
